Maddənin tərkib və xassələrinin dəyişməsi ilə baş verən hadisəyə kimyəvi
hadisə və ya kimyəvi reaksiya deyilir.
Kimyəvi reaksiyalar həmişə fiziki hadisələrlə müşayət olunur. Fiziki
hadisə zamanı maddənin tərkibi dəyişmir, yalnız forması, həcmi və
aqreqat halı dəyişir.
Kimyəvi reaksiyaları aşağıdakı xarici əlamətlərə görə müəyyən etmək
olur:
1)
istiliyin ayrılması və ya udulması; 2) işığın ayrılması; 3) rəngin
dəyişməsi;
4) çöküntünün əmələ
gəlməsi və ya itməsi; 5) qaz halında maddənin ayrılması;
6) iyin çıxması.
Kimyəvi
reaksiyaların baş verməsi üçün reaksiyaya daxil olan maddələr
bir-biri ilə təmasda olmalı və əksər hallarda qızdırılmalıdır. Bərk
maddələrin xırdalanması və qarışdırılması reaksiyanın başlanmasına
kömək edir və reaksiyanı sürətləndirir.
Kimyəvi
reaksiyanın gedişinin əmsallar və formullar vasitəsilə şərti yazılışına
kimyəvi tənlik deyilir. Kimyəvi tənliklər tərtib edilərkən maddə kütləsinin
saxlanması və maddə tərkibinin sabitliyi qanunlarından istifadə edilir. Hər
tənlik ox işarəsi ilə birləşmiş iki hissədən ibarətdir. Sol tərəfdə
reaksiyaya girən maddələrin, sağ tərəfdə isə reaksiya nəticəsində alınan
maddələrin formulları yazılır:
2H2
+ O2 → 2H2O
Kimyəvi reaksiyaları müxtəlif əlamətlərinə görə aşağıdakı kimi
təsnif edirlər:
Reaksiya zamanı keçirilən (daşınan)
hissəciyin təbiətinə görə:
Başlanğıc maddələrin və reaksiya məhsullarının
sayı və tərkibinə görə:
İstilik effektinə görə:
Prosesin dönərliyinə görə:
Reaksiyada iştirak edən fazaların sayına görə:
Reagentlərin və reaksiya
məhsullarının aqreqat halına görə:
