Duzlar metal atomlarından və turşu
qalıqlarından ibarət olan mürəkkəb maddələrdir.
Elektrolitik dissosiasiya nəzəriyyəsinə
əsasən su məhlullarda dissosiasiya edərkən metal kationları və turşu qalığı
anionları əmələ gətirən elektrolitlərə duzlar deyilir:
KCl → K+
+ Cl¯; Na3PO4 → 3 Na+ +
PO43 ¯
Tərkibindən asılı olaraq duzlar aşağıdakı növlərə bölünür: normal, turş,
əsasi, ikiqat, qarışıq, kompleks duzlar.
Turşu
molekulunda hidrogen atomlarının hamısının metal atomları ilə əvəz
olunmasından alınan duzlara orta və ya normal duzlar deyilir:
Na3PO4,
Al(NO3)3 və s.
Turşu
molekulunda hidrogen atomlarının bir qisminin metal atomları ilə əvəz
olunmasından alınan duzlar turş duzlar (hidroduzlar) adlanır.
Na2HPO4,
Ca(HS)2 və s.
Tərkibində
metal ionları və turşu qalığından başqa hidroksid qrupu olan duzlar əsasi
duzlar (hidroksoduzlar) adlanır:
Mg(OH)Cl,
Fe(OH)2Cl və s.
Turşu
molekulunda hidrogen atomlarının iki müxtəlif metal atomları (həmçinin NH4+
ionu ilə) ilə əvəz olunmasından alınan duzlara ikiqat duzlar deyilir:
NaKCO3,
KAl(SO4)2 və s.
Metal
atomunun eyni vaxtda iki müxtəlif turşunun hidrogen atomlarını əvəz etməsi
nəticəsində əmələ gələn duzlara qarışıq duzlar deyilir:
CaCl(OCl),
BaCl(NO3) və s.
Kristal
qəfəsinin düyün nöqtələrində kompleks ionlar saxlayan duzlara kompleks
duzlar deyilir:
K3[Fe(Cn)6],
Fe3[Fe(Cn)6]2 və s.
