Duzları aşağıdakı üsullarla almaq olar::
1. Metallarla qeyri-metalların qarşılıqlı təsiri:
Fe + S →
FeS; 2Na + Cl2 → 2NaCl
2. Metallarla duzların
qarşılıqlı təsirindən:
Zn + CuSO4
→ ZnSO4 + Cu;
Zn +FeCl2 → ZnCl2 +Fe
Bu
reaksiya götürülən metal elektrokimyəvi gərginlik sırasında duzun
tərkibindəki metaldan solda durduqda gedir.
3. Qeyri-metalların duzlarla
qarşılıqlı təsirindən:
Cl2
+ 2KJ → 2KCl + J2
4. Turşuların metallarla
qarşılıqlı təsirindən:
Fe + 2HCl
→ FeCl2 + H2
5. Turşuların əsasi və
amfoter oksidlərlə qarşılıqlı təsirindən:
2HCl + Na2O
→ 2NaCl + H2O; 2HNO3 + MgO → Mg(NO3)2
+ H2O
6. Turşuların duzlarla
qarşılıqlı təsirindən:
HCl + AgNO3
→ AgCl + HNO3
7. Turşuların əsaslarla
qarşılıqlı təsirindən (neytrallaşma reaksiyası).
Birəsaslı
turşu ilə birturşulu əsas qarşılıqlı təsirdə olduqda hər zaman normal duz
verir. Birəsaslı turşu turş, əsasi və ikiqat duz vermir.
Axırıncı
dörd reaksiya üçün turşuların xassələrinə baxmaq
olar.
8. Qələvilərin turşu
oksidləri ilə qarşılıqlı təsirindən.
9. Qələvilərin
qeyri-metallarla qarşılıqlı təsirindən.
10. Qələvilərin duzlarla
qarşılıqlı təsirindən.
11.Qələvilərin amfoter
xassəli metallarla qarşılıqlı təsirindən.
12. Qələvilərin amfoter
oksidlərlə qarşılıqlı təsirindən.
Axırıncı
altı reaksiya üçün əsasların xassələri bölməsinə
baxın.
13. Duzların duzlarla
qarşılıqlı təsirindən:
NaCl +
AgNO3 → AgCl + NaNO3
14. Əsasi oksidlərlə turşu
oksidlərinin qarşılıqlı təsirindən.
15. Duzlarla turşu
oksidlərinin qarşılıqlı təsirindən.
16. Duzların parçalanmasından:
2KNO3
→ 2KNO2 + O2
5, 8, 12,
14, 15-ci bəndlərin bəzi reaksiyaları üçün oksidlərin
xassələri bölməsinə baxın.
